Chùa Thiên Phúc tên chữ Thiên Phúc Tự, tên khác là An Trung Tự, một trong hai dấu vết còn sót lại của thôn An Trung, một ngôi làng Việt cổ ở phía nam kinh thành Thăng Long. Di tích thứ hai là đình An Trung, nay cũng thuộc phường Cửa Nam, quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội. Từ năm 1992, chùa đã được Bộ Văn hóa và Thông tin công nhận Di tích kiến trúc, nghệ thuật quốc gia.

Năm thành lập chùa đến nay vẫn chưa ai biết đích xác. Tương truyền chùa và đền Lý triều Quốc sư cùng được đặt móng một ngày, tức là vào nửa đầu thế kỷ 11. Các công trình chính đều mang phong cách nghệ thuật kiến trúc cuối thời Nguyễn và được bảo toàn cho đến nay sau mấy lần tôn tạo.
Kiến trúc

Cổng chùa Thiên Phúc là một ngũ môn quan đồ sộ với 3 lầu kiểu 3 tầng 8 mái và 2 ngọn tháp lớn hai bên, trên gác treo chuông và chiêng trống, 5 cửa dưới mở ra phố Hai Bà Trưng ở hướng tây-nam. Mặt bằng của chùa gồm 3 tòa nhà đều xây 2 tầng và bố trí theo hình “chữ Môn” (門). Hai cổng phụ dẫn khách đến các điện thờ Bồ tát Quan Âm và Địa Tạng Vương ở cuối 2 tòa nhà hành lang.

Sau 3 cổng chính là sân gạch với hòn non bộ và các tháp nhỏ chắn trước cầu thang dẫn lên tòa tam bảo, nơi có hàng hiên nối Phật đường ở giữa với Tổ đường ở nhà bên tả. Từ hàng hiên nhà Tổ đi tiếp sẽ ra tháp lớn và gác tam quan ăn thông sang hàng hiên nhà bên hữu Phật đường. Nơi đây thì có điện thờ Đức thánh Trần Hưng Đạo và điện thờ công chúa Liễu Hạnh, ngoài ra còn có điện thờ ông Hoàng Ba, ông Hoàng Bảy, ông Hoàng Mười và Động Sơn Trang thờ Mẫu Nhạc, người cai quản 36 cửa rừng theo tín ngưỡng dân gian.

Ngày nay, trong chùa Thiên Phúc vẫn giữ được nhiều cổ vật có giá trị nghệ thuật cao, phong phú về nội dung thể loại, chất liệu, tiêu biểu là các pho tượng, phản ánh nghệ thuật điêu khắc dân gian nổi tiếng của thế kỷ 18-19. Nơi đây in đậm dấu ấn sùng kính đạo Phật, đồng thời đan xen tín ngưỡng truyền thống trong dân gian với văn hóa làng xã đặc trưng của nông thôn miền Bắc Việt Nam.

Thờ Mẫu và thờ Thánh là một hình thức tưởng niệm ghi ơn những người có công với nước, với dân. Truyền thống uống nước nhớ nguồn này cũng được gìn giữ tại chùa Thiên Phúc, Ngôi chùa được Bộ Văn hóa và Thông tin công nhận và xếp hạng Di tích kiến trúc, nghệ thuật quốc gia tại Quyết định số 1288-VH/QĐ ngày 16 tháng 11 năm 1988./.